ญี่ปุ่นนับเป็นหนึ่งในประเทศที่มีผู้สูงอายุมากที่สุดในโลก เมื่อเทียบกับจำนวนประชากรทั้งหมด ทำให้ต้องรับมือกับปัญหา “สังคมสูงวัย” ที่หนักหน่วงกว่าประเทศอื่น ทว่าในวิกฤตก็เป็นโอกาสให้สิ่งที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน…ได้เกิดขึ้นเป็นครั้งแรก !
เมื่อเร็วนี้ ๆ สมาคมฟุตบอลอาวุโสโตเกียวได้เปิดตัว “Soccer For Life” สโมสรฟุตบอลที่รวมนักเตะวัยเก๋ารุ่นอายุ 80 ปีขึ้นไป ซึ่งเพิ่งเริ่มลงเตะครั้งแรกในเดือนเมษายนนี้ และถือเป็นการดวลแข้งฟุตบอลอาวุโสลีกที่มีรุ่นอายุสูงที่สุดในญี่ปุ่น โดยสมาชิกที่โดดเด่นที่สุดของสโมสรคือ “มุตสึฮิโกะ โนมูระ (Mutsuhiko Nomura)” อดีตนักฟุตบอลทีมชาติญี่ปุ่น อายุ 83 ปี ที่ลงสนามในฟุตบอลโลกมาแล้วถึง 18 ครั้งภายในระยะเวลา 70 ปี และ “ชิโงะ ชิโอซาวะ (Shingo Shiozawa)” ผู้รักษาประตูอายุ 93 ปี ที่อาวุโสที่สุดในทีม นอกจากนั้นภายในการแข่งขัน ผู้จัดการทีมและผู้ตัดสินข้างสนามทุกคนก็มีอายุ 65 ปีขึ้นไปเช่นกัน
สำหรับโนมูระ การกลับมาเล่นฟุตบอลในวัยเข้าเลขแปด ช่วยให้เขาและเพื่อน ๆ มีแรงจูงใจในการเลิกบุหรี่ และช่วยรักษาโรคโพรงกระดูกสันหลังตีบ ทว่าเมื่ออายุมากขึ้น ถึงสภาพจิตใจจะเต็มร้อย แต่ปัญหาด้านร่างกายคือสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เมื่อเสียงนกหวีดเกมเริ่มขึ้น สมาชิกทุกคนในทีมที่มีอายุเฉลี่ย 83 ปี มักจะมีอาการหลังแข็ง เข่าลั่น และหายใจเหนื่อยหอบ เมื่ออยู่ภายใต้แดดที่ร้อนจัดของฤดูร้อน และเมื่อลูกบอลเคลื่อนที่ไปข้างหน้า ผู้เล่นหลายคนก็ไม่สามารถวิ่งไล่บอลได้เหมือนสมัยหนุ่ม ๆ ทำให้บางคนต้องเปลี่ยนตัวตั้งแต่ 10 นาทีแรก และไม่สามารถกลับมาลงสนามได้อีกตลอดทั้งเกม
อย่างไรก็ตาม แม้สภาพเกมในสนามจะเป็นไปอย่างทุลักทุเล แต่เมื่อจบเกม โนมูระและเพื่อน ๆ ก็ดื่มเบียร์กระป๋องฉลองร่วมกันอย่างเบิกบาน ซึ่งถือเป็นกิจกรรมที่นิยมทำกันในหมู่นักฟุตบอลวัยรุ่นของญี่ปุ่นหลังจบการแข่งขัน
แม้โนมูระจะฝึกซ้อมเพื่อให้ร่างกายแข็งแรงตลอดเวลา ทว่าเขาก็มีโรคความดันโลหิตสูงที่ต้องระวัง แต่ภรรยาของเขาก็ไม่ได้กังวลอะไร แถมยังสนับสนุนให้เขาเล่นกีฬาฟุตบอลต่อไป เพราะครอบครัวของโนมูระเชื่อว่า “ฟุตบอลเป็นสิ่งที่ดีที่สุดในชีวิตของเขา” นอกจากนี้ โนมูระยังพาลูกสาววัย 48 ปีมาเล่นฟุตบอลด้วยกันทุกสุดสัปดาห์ พร้อมกับสอนกลเม็ดความรัก และความสามัคคีในทีม ซึ่งช่วยให้ความสัมพันธ์ในครอบครัวของโนมูระดีขึ้นอีกด้วย
ปัจจุบันนี้ญี่ปุ่นกลายเป็นประเทศที่มีประชากรสูงวัยเร็วที่สุดและมากที่สุดในโลก โดยจากผลสำรวจล่าสุดพบว่ามีประชากรที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไปจำนวนเกือบ 1 ใน 3 ของประชากรทั้งหมด 125 ล้านคน ซึ่งสิ่งนี้นำมาสู่การปรับตัวครั้งสำคัญในตลาดแรงงานญี่ปุ่น เพราะประมาณ 1 ใน 5 ของประชากรที่มีอายุตั้งแต่ 70 ปีขึ้นไปยังคงต้องทำงาน เนื่องจากรัฐบาลสนับสนุนให้ผู้สูงอายุรับบำนาญช้าลง แต่จะจ่ายบำนาญให้มากกว่าเดิมหากถึงเวลาที่กำหนด ทำให้คนญี่ปุ่นต้องทำงานนานกว่าเดิมเพื่อทดแทนแรงงานหนุ่มสาวที่กำลังลดลงทุกวัน ภาพของ รปภ.สูงวัย หรือคนแก่ที่ยังต้องทำงานในโรงงาน จึงกลายเป็นภาพที่เห็นได้ทั่วไปในสังคมญี่ปุ่น
การจัดแข่งขันฟุตบอลเฉพาะรุ่น 80 ปีขึ้นไปครั้งแรก เป็นการสะท้อนภาพความเป็นจริงของสังคมญี่ปุ่น ที่ต้องการสื่อสารว่าผู้สูงวัยยังมีคุณค่าและมีพลัง ย้อนกลับไปเมื่อสองทศวรรษก่อน สมาคมฟุตบอลอาวุโสโตเกียวเพิ่งจะเริ่มมีลีกฟุตบอลอายุ 60 ปี เมื่อเข้าปี 2012 ก็มี ลีกฟุตบอลอายุ 70 ปีตามมา และในวันนี้ที่ญี่ปุ่นกลายเป็นประเทศต้นแบบของสังคมสูงวัยทั่วโลก จึงไม่น่าแปลกที่จะมีลีกฟุตบอลอายุ 80 ปีเกิดขึ้น
คนส่วนใหญ่มักมีมุมมองต่อกีฬาฟุตบอลว่าไม่เหมาะกับผู้สูงอายุ เพราะต้องเสี่ยงต่อการบาดเจ็บทางร่างกายสูง แต่โนมูระและเพื่อนร่วมทีมในวัยชราของเขา พยายามผลักดันให้ผู้สูงอายุออกมาใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า และแสดงออกให้คนหนุ่มสาวเห็นว่าพวกเขายังคงมีเรี่ยวแรงเหลืออยู่มากมาย
“ตอนที่ผมยังเป็นเด็ก ผู้ชายที่มีอายุแค่ 50-60 ปีขึ้นไปก็ถูกเรียกว่าคุณปู่แล้ว แต่ที่น่าตกใจคือตอนนี้พวกเราอยู่รอดมาจนถึงอายุ 80 กว่าได้ยังไง?” โนมูระ กล่าว
แหล่งที่มา
