เราต่างรู้ดีว่า ‘โรคมะเร็ง’ คือสาเหตุอันดับต้น ๆ ในการเสียชีวิตของคนไทยในทุก ๆ ปี ข้อมูลสถิติมะเร็งในประเทศไทยปี 2022 ของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ พบว่า ในแต่ละปีมีผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่ประมาณ 140,000 คน และมีผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งประมาณ 83,000 คน
วงการแพทย์และสาธารณสุขไทยต่างพยายามพัฒนาเทคโนโลยีการรักษา หาวิธีต่าง ๆ เพื่อช่วยในการรักษาผู้ป่วยมะเร็งให้หายขาด หรือทำให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาที่เหมาะกับการตอบสนองของร่างกายมากที่สุด
ปัจจุบันแนวทางการรักษามะเร็งมีอยู่หลายรูปแบบ เช่น การรักษาด้วยการผ่าตัด การใช้รังสีรักษา การทำเคมีบำบัด การใช้ยามุ่งเป้า การรักษามะเร็งเฉพาะจุด การรักษาโดยการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด และการรักษาด้วยภูมิคุ้มกันบำบัด
วันนี้เทคโนโลยีทางการแพทย์ของไทยก้าวหน้าไปอีกขั้น เมื่อโรงพยาบาลศิริราช โดยความร่วมมือของสาขาวิชาโลหิตวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ และศูนย์ความเป็นเลิศทางงานวิจัยสเต็มเซลล์ของศิริราช (SISCR) สามารถผลิต CAR T-cell ที่มีมาตรฐานและความปลอดภัยสูงได้ภายในโรงพยาบาล จากเดิมที่ต้องส่งเม็ดเลือดขาวของผู้ป่วยไปต่างประเทศเพื่อทำการดัดแปลงพันธุกรรมก่อนจะนำกลับมาใช้ในรักษาผู้ป่วย ทำให้มีค่าใช้จ่ายที่สูงราว 20 ล้านบาทต่อราย แต่เมื่อโรงพยาบาลศิริราชสามารถผลิต CAR T-Cell เองได้ ทำให้สามารถลดต้นทุนการผลิตลงได้ประมาณ 10 เท่า เหลือค่าใช้จ่ายประมาณ 3 ล้านบาทต่อราย
CAR-T cell หรือ Chimeric antigen receptor T-cell คือ รูปแบบหนึ่งของการรักษามะเร็งด้วยภูมิคุ้มกันบำบัด ที่เกิดจากการดัดแปลงและปรับเปลี่ยนภูมิคุ้มกันของร่างกายให้มีความสามารถในการกำจัดเซลล์มะเร็งโดยไม่ส่งผลกระทบต่อเซลล์ปกติ โดยการนำเซลล์เม็ดเลือดขาวของผู้ป่วยมาปรับแต่งพันธุกรรมในห้องปฏิบัติการแล้วฉีดกลับเข้าสู่ร่างกายผู้ป่วย ให้โจมตีเซลล์มะเร็งโดยตรง เหมาะสำหรับผู้ป่วยมะเร็งโรคเลือด เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งต่อมน้ำเหลือง มะเร็งไขกระดูก ฯลฯ ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยวิธีอื่น ๆ
จุดเด่นของเทคโนโลยี CAR-T cell คือ เป็นการรักษาเฉพาะบุคคล ไม่ทำให้เกิดภาวะภูมิคุ้มกันทำร้ายตัวเอง และมีความจำเพาะต่อเซลล์มะเร็งสูงมาก แทบไม่เป็นอันตรายต่อเซลล์ปกติ
ขณะนี้โรงพยาบาลศิริราชได้นำเทคโนโลยี CAR-T cell มาใช้ในการศึกษาวิจัยในผู้ป่วยกลุ่มที่เป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองและมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันที่อยู่ในช่วงการรักษาระยะท้าย และไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด จำนวน 11 ราย พบว่า ผู้ป่วยตอบสนองต่อการรักษาเป็นอย่างดี มีโอกาสหาย และไม่กลับมาเป็นโรคซ้ำถึงประมาณ 70%
ปัจจุบัน CAR-T-cell สามารถใช้ในการรักษามะเร็งโรคเลือดได้เท่านั้น แต่ทีมวิจัยจะยังคงพัฒนาเทคโนโลยีนี้เพื่อใช้รักษามะเร็งชนิดอื่น ๆ ต่อไป โดยเฉพาะมะเร็งชนิดก้อนประเภทต่าง ๆ เช่น มะเร็งปอด มะเร็งตับ ฯลฯ
ในอนาคตหากวงการแพทย์และสาธารณสุขไทยสามารถพัฒนาเทคโนโลยี CAR-T-cell ให้สามารถใช้รักษาโรคมะเร็งหลาย ๆ ชนิดได้อย่างครอบคลุมมากขึ้น เราจะสามารถลดจำนวนผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งได้เป็นจำนวนมาก และอาจทำให้โรคมะเร็งไม่ใช่สาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของคนไทยอีกต่อไป
อ้างอิง
https://dol.thaihealth.or.th/Media/Pdfview/fac2fd8b-db4b-f011-858e-b76bc522b1fb
https://shorturl.asia/NJgHu
https://techsauce.co/healthtech/siriraj-car-t-cell-cancer-therapy-thailand?utm
https://shorturl.asia/dH2XB
https://www.nstda.or.th/home/news_post/10-technologies-to-watch-car-t-cell/
https://thaicancersociety.com/blood-cancer/
